 |  |  |  |
|---|---|---|---|
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |  |  |  |
 |
SILSBURG ZUID
WIJK VAN DE TOEKOMST
Sinds 2013 is Samentuin Silsburg het kloppende hart
van de wijk Silsburg Zuid in Deurne.
Een stuk braakliggende grond werd door
wijkbewoners en enthousiastelingen omgevormd
tot een tuin voor én door de buurt.
Met z'n halve hectare en vele bomen
de grootste én groenste samentuin van de stad.
Een klein paradijs. Een luwte-oase.
De open samentuin zonder omheining trok al
honderden tuiniers, genieters en nieuwsgierigen aan.
Een bonte mix van jong en oud en verschillende culturen.
Anders dan een park is dit een samenplek,
mensen voelen zich deel van een warme gemeenschap.
En ze weten zich verbonden met de natuurlijke omgeving,
met de plek waar ze wonen en leven.
Het belang van de samentuin voor de wijk,
voor het district en de stad, wordt erkend.
Kostbare plekken als deze zijn niet verplaatsbaar
en bepalen mee de leefkwaliteit van een wijk.
Daarom gaan we voor ruimte voor Samentuin Silsburg
in de plannen van de nieuwe woonwijk die wordt gebouwd.
En ook voor ruimte voor een bosrijk wandelpad,
een hondenweide, een speeltuin, een buurtcafé, ...
Kortom we gaan voor een leefbare en bruisende,
nieuwe Silsburg Zuid wijk,
waar iedereen graag wil wonen!
Wij, samentuinders, buurtbewoners en sympathisanten,
gaan graag in gesprek met schepenen, stadsdiensten,
projectontwikkelaars en eigenaars
over de wijk van de toekomst.
WELKE TOEKOMST KIEZEN WE VOOR SILSBURG ZUID?
OF
WAAROM WE SAMENTUIN SILSBURG BELANGRIJK VINDEN
behoud open ruimte
versterking sociaal weefsel
(grond)waterhuishouding
klimaatrobuuste stad
woonwijk van de toekomst
groeiende vraag naar moestuinieren
aandacht voor commons
habitat van planten en dieren
intergenerationeel en inclusief ontmoeten
plek voor stadslandbouw
educatie over ecologisch tuinieren
rust- en ademplek in de drukte
SILSBURGERS AAN HET WOORD
We vroegen aan buurtbewoners en tuinders:
"Wat betekent Samentuin Silsburg voor jou?"
Buurtbewoonster komt er dagelijks wandelen met de hond en brengt haar groenafval. "Elk open stukje wordt volgebouwd in de buurt."
Buurtbewoner Peter die er al jaren dagelijks komt: “De tuin geeft mij rust, het zou een leegte zijn als de tuin verdwijnt, voor mij is dit alles.”
Buurtbewoonster Tinne is betrokken bij het buurtcomposteren “Buren kunnen hun groenafval komen afgeven, de kompost kan gebruikt worden voor eigen gebruik.”
Jonge buurtbewoner Natan gaat in de samentuin zand scheppen.
Buurtbewoonster vertelt: “Ik woon hier heel graag voor het groen, als hier gebouwd wordt zou dat een reden zijn om weg te gaan.”
Buurtbewoonster komt hier op adem: "Een fantastisch stuk groen dat we hier in de buurt hebben, het zou een ramp zijn als dit zou verdwijnen."
STADSNATUUR OP SILSBURG
"Mij spreekt de blomme een tale,
mij is het kruid beleefd."
Guido Gezelle
We vroegen aan kenners welke soorten dieren en planten voorkomen op Samentuin Silsburg.
Belangrijk is dat de tuin voor sommige soorten
de enige habitat is in de omstreken!
Vrijwilliger van Vogelwerkgroep Schijnbeemden vertelt: “Dit is één van de enige groeiplaatsen van de Heggerank, er zat hier daarnet nog een spreeuw te zingen. Dit is echt nog natuur, stadsnatuur, waar de vogels nog iets aan hebben.”
Natuurkenner Juul Slembrouck deed al in 2013 onderzoek naar de natuurwaarde van het spontane bos in de samentuin. "Is een moratorium op de open ruimte haalbaar? Wie met de natuur bezig is, voelt zich verantwoordelijk voor al het leven."
Impressie van het natuurschoon van samentuin op een lentedag.
'Een merkwaardig spontaan bosje naast een ‘samentuin’ van ‘transitie’ Deurne'
Onderzoek van Juul Slembrouck, Vera Tetsch en Staf Brusseleers
in Natuurpunt Nieuwsbrief 'Mossen en Lichenen - Planten - Paddenstoelen' 2013 – 13e jaargang nr. 3
Op het kaartblad Wommelgem 15/4 (Zuid) van de Biologische Waarderingskaart van Vlaanderen versie 2, vinden wij maar weinig plaatsen die de waardering “complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen” dragen. Daar hoort het “bosje” naast de “Samentuin” bij. Laat ons eens opsommen wat wij daar zoal vonden. De (hoge) boomlaag bestaat uit Schietwilg en Ruwe berk. Andere inlandse boomsoorten: Haagbeuk, Beuk, Zoete kers, Boswilg, Wilde lijsterbes, Taxus, Es. Vreemde soorten: Gewone esdoorn, Amerikaanse vogelkers, Okkernoot. In de struiklaag treffen wij aan: Eénstijlige meidoorn, Sporkehout, Aalbes, Rode bes. De overgang (zuidelijk deel) van “bos” naar “niet-bos” wordt gekenmerkt door ruigte met abundant Gewone berenklauw en Haagwinde, die een sluiergemeenschap vormen, waarin bosvorming bemoeilijkt wordt. In de
(grens-)boomlaag is hier de Hop actief! Opvallend in de kruidlaag: Kruipend zenegroen, Mannetjesvaren, Brede wespenorchis, Geel nagelkruid, Vijfvingerkruid, Bosbies, Canadese guldenroede, Schermhavikskruid, Tijmereprijs, Klimop. Mossen: Gewoon dikkopmos en Fijn laddermos.
Op dit ogenblik heeft het “bosje” inderdaad een biologische waarde die de Biologische Waarderingskaart aangeeft (Vergelijking met de studie door het INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) van voor 2006, die geleid heeft tot de biologische waardering). Dit deel van de wijken Silsburg, Boterlaar, Hoogveld en Kandonklaar heeft nog “open ruimte”, die jammer genoeg niet voldoende gekend en gewaardeerd wordt. Ten tijde van de opstelling van de Gewestplannen (1975) was het als landbouwgebied in gebruik en niemand dacht er toen aan “kleinschalig landbouwgebied” een nabestemming “spontaan bos” te bezorgen. Aangezien de vele “Plant-een-bos-acties” nauwelijks natuurlijk bos opleveren, is het kleine bosje op Silsburg een schoolvoorbeeld van hoe een bos tot stand komt, als men maar even de tijdfactor in de natuur eerbiedigt en oog heeft voor plantenleven en bodem.
SAMENTUIN SILSBURG IN DE PERS
Samentuin Silsburg komt regelmatig in de aandacht
van lokale pers. Verschillende studenten namen de bijzondere buurtwerking van de tuin op in hun eindwerk. Een greep uit wat is verschenen doorheen de jaren.
EEN TERUGBLIK
-
In 2008 komt de plaats waar Samentuin Silsburg nu gevestigd is voor het eerst in beeld. Verderop in de straat aan het parochiecentrum Pius X en basisschool De Mozaïek ondervinden buren overlast van een groepje rondhangjongeren. De omgeving van de samentuin is ook al een tijd een hardnekkige sluikstortplek. In samenwerking met wijkteam politie, de dienst buurtbemiddeling, CAW straathoekwerk, jeugdwerk JES en buurtregie (BR) wordt een buurtbemiddeling georganiseerd waarin o.a. afgesproken wordt dat de jongeren een braakliggend terrein mogen gebruiken als rondhangplek waar ze minder de buurtbewoners storen. In ruil daarvan helpen zij de omgeving sluikstortvrij houden. BR maakt hiervoor een gebruiksovereenkomst op met de eigenaars van het terrein, BV Arop. Vanaf die periode houdt BR samen met de toezichtdiensten en diverse andere partners vinger aan de pols om de overlast in de buurt onder controle te houden.
-
In 2009 organiseert BR een Buurt aan de Beurt actie in de wijk Silsburg rond de thema’s Proper, Hersteld, Veilig en Gezellig. Ook het terrein van Arop wordt opgekuist en de jongeren nemen deel aan verschillende activiteiten.
-
In 2012 neemt Transitie Deurne contact op met BR met de vraag dat zij op zoek zijn naar een plek voor een samentuin. BR brengt hen in contact met Arop.
-
In 2013 wordt de Samentuin Silsburg in gebruik genomen, Transitie Deurne maakt een nieuwe gebruiksovereenkomst op met Arop. BR zorgt mee voor contact met de dienst Samentuinen van de stad en Opsinjoren (later Stadsmakers). Transitie Deurne opent de samentuin feestelijk in de lente. In het organiseren ze een winterdrink met de steun van BR.
-
In 2014 organiseert Transitie Deurne en BR een scholenproject op de Samentuin Silsburg. De actieweek waaraan verschillende scholen uit de buurt deelnemen wordt afgesloten met een buurtfeestje. De tuinders leggen onder begeleiding van Santo een grote kruidenspiraal aan, die later zal prijken op de cover van een boek. Transitie Deurne organiseert een lentefeest op de tuin.
-
In 2015 gaat het tuinieren lustig verder. Een zomerfeest staat op het programma.
-
In 2016 helpt BR bij een project om ergonomische plantenbakken te installeren. In dat jaar maakt BR samen met de dienst Sociale Planning een KwaliScan op met veiligheids- en leefbaarheidsadviezen voor de geplande aanleg van een nieuwe woonbuurt in de Silsburgwijk. Vanaf dan helpt BR de samentuin regelmatig mee om op de hoogte te blijven van de informatie- en participatiemomenten over deze nieuwe woonwijk. In de lente is er buurtfeest op de tuin. Transitie Deurne plant ook verschillende zangavonden aan het vuur.
-
In 2017 organiseert Transitie Deurne een permacultuuropleiding op de samentuin, een grote opruimactie en een moestuinweek voor kids in samenwerking met Velt.
-
In de herfst van 2018 helpt BR de tuindersgroep bij de organisatie van een oogstfeest en later in de herfst een Halloweenwandeling in de wijk Silsburg en een tuinfeest op de Samentuin.
-
In 2018 schakelt BR de dienst buurtbemiddeling in om werkgestraften te laten helpen bij de verwijdering van schadelijke woekerplanten (duizendknoop) en het aanleggen van een takkenomheining. Rond die periode wordt ook een nieuwe buurtbemiddeling georganiseerd n.a.v. jongerenoverlast en ook overlast van hondeneigenaars die de samentuin gebruiken om hun honden uit te laten. BR helpt om de samentuin te “officialiseren” als een ontmoetingsplaats voor de buurt. Om de werking van de samentuin professioneel te ondersteunen wordt met de hulp van District Deurne voor de periode van een half jaar een sociale regisseur aangesteld. BR helpt de tuinders ook met het opstellen van een tuinreglement en met het zoeken naar professionele ondersteuning en advies bij de opvang van een man met psychische problemen die regelmatig in de tuin komt helpen. Er worden verschillende overlegmomenten, workshops en een groot feest georganiseerd op de tuin door de sociale regisseur en Transitie Deurne.
-
In 2019 gaat het buurtcomposteren van start op de samentuin. De samentuin doet mee met 'Talent in de buurt'. Een kunstige wilgenconstructie wordt aangelegd.
-
In 2020 schakelt BR opnieuw de werkgestraften in bij de aanleg van een hondenloopzone op een deel van de samentuin. Ook tijdens dit corona-jaar gaat het tuinieren op de tuin verder.